Co to jest wylinka?
Wylinka to proces linienia, podczas którego krewetki zrzucają swój stary pancerz, aby umożliwić dalszy wzrost. Egzoszkielet krewetki składa się z:
🔹 Chityny – twardo-elastycznego polisacharydu stanowiącego około 25% pancerza,
🔹 Białek strukturalnych – takich jak sklerotyna i arthropodina, które stabilizują egzoszkielet.
Jak rosną krewetki?
Bezpośrednio po wylince krewetka wchłania wodę, co pozwala jej zwiększyć objętość i „rozciągnąć” nowy pancerz. W miarę upływu czasu woda jest stopniowo usuwana, a skorupa twardnieje. Gdy pancerz staje się zbyt ciasny, krewetka inicjuje kolejną wylinkę poprzez uwolnienie odpowiednich hormonów.
Ciekawostki o wylince:
🔹 Krewetki zrzucają nie tylko pancerz, ale również nogi, czułki, aparat gębowy, skrzela, a nawet część żołądka.
🔹 Młode krewetki mogą przechodzić wylinkę codziennie, podczas gdy dorosłe linieją rzadziej.
🔹 Ich pancerz jest twardszy niż ludzka skóra, ale mniej twardy niż kość.
Jak przebiega proces linienia?
Wylinka składa się z kilku etapów:
1. Apoliza – przygotowanie do wylinki
🔹 Stara kutykula oddziela się od nowej warstwy skóry.
🔹 Za pomocą enzymów rozpuszczana jest stara warstwa oskórka.
🔹 Krewetka odzyskuje minerały z pancerza i magazynuje je na nową wylinkę.
🔹 Często zmienia się kolor ciała – u białych krewetek skóra może przybrać żółtawy lub czerwonawy odcień.
🔹 Na kilka dni przed wylinką krewetki stają się bardziej ospałe i szukają schronienia.
2. Ecdysis – właściwa wylinka
🔹 Pancerz pęka wzdłuż linii między głowotułowiem a odwłokiem.
🔹 Krewetka powoli wysuwa przednią część ciała, a następnie gwałtownie wyskakuje z resztek starej skorupy.
🔹 Ukrywa się, aby jej nowy pancerz mógł bezpiecznie stwardnieć.
3. Po wylince – regeneracja
🔹 Krewetka pochłania minerały i składniki odżywcze, by wzmocnić nowy pancerz.
🔹 W tym czasie jest bardzo podatna na ataki drapieżników i może zachowywać się bardziej skrycie.
📌 Czy wylinkę należy usuwać z akwarium?
Nie! Wylinka powinna pozostać w akwarium, ponieważ krewetki ją zjadają, uzupełniając w ten sposób minerały niezbędne do kolejnego linienia.
Problemy z linieniem – na co uważać?
Niestety, proces linienia nie zawsze przebiega prawidłowo. Warto zwrócić uwagę na potencjalne zagrożenia:
1. Niedobór minerałów
🔹 Może prowadzić do deformacji, takich jak zniekształcone rostrum (przednia część pancerza) czy odstające pokrywy skrzelowe.
🔹 Objawem problemów może być niepełne zrzucenie starego pancerza, co może utrudnić kolejną wylinkę.
✅ Jak temu zapobiec?
✔️ Stosowanie pokarmów bogatych w wapń i inne minerały,
✔️ Unikanie nadmiaru białka zwierzęcego, które może wywołać przedwczesną wylinkę.
2. Złe parametry wody
🔹 Azotany (NO3) hamują pobieranie jodu, co wpływa na produkcję hormonu linienia (ekdyzonu).
🔹 Fosforany w nadmiarze mogą zaburzać proces linienia.
🔹 Nagłe zmiany pH i twardości wody mogą prowadzić do problemów z linieniem.
✅ Jak zapobiec problemom?
✔️ Regularne testowanie parametrów wody,
✔️ Stopniowa aklimatyzacja krewetek przy podmianie wody,
✔️ Unikanie gwałtownych zmian temperatury (różnica nie powinna przekraczać 2-3°C).
3. „Pierścień śmierci” – sygnał poważnego problemu
Tzw. „ring of death” to szeroka szczelina na pancerzu, wskazująca na problemy z linieniem. W większości przypadków krewetka nie jest w stanie sama wydostać się ze starego pancerza, co może prowadzić do jej śmierci.
✅ Co zrobić w takim przypadku?
✔️ Jeśli krewetka nie radzi sobie sama, można bardzo ostrożnie pomóc jej, używając pęsety do usunięcia fragmentów starej skorupy.
4. Regeneracja kończyn
🔹 Podczas linienia krewetki mogą odtwarzać utracone kończyny. Nowe odnóża pojawiają się jako niewielkie wypustki, które po kolejnych wylinkach osiągają normalny rozmiar.
Podsumowanie
✅ Warto pamiętać:
✔️ Wylinka to naturalny proces, który umożliwia wzrost krewetek.
✔️ Młode krewetki linieją częściej niż dorosłe.
✔️ Wylinkę należy zostawić w akwarium, ponieważ krewetki wykorzystują ją jako źródło minerałów.
✔️ Problemy z linieniem mogą wynikać z niedoboru minerałów, złych parametrów wody lub gwałtownych zmian temperatury.
✔️ Nagła śmierć krewetki podczas linienia może wskazywać na tzw. „pierścień śmierci”.
✔️ Krewetki mogą regenerować utracone kończyny podczas wylinki.
Dbanie o odpowiednią dietę i parametry wody pomoże zapewnić krewetkom zdrowy rozwój i bezproblemowe linienie! 🦐💦
Tłumaczenie własne na podstawie artykułu Die Häutung bei Garnelen z magazynu Caridina 2/2022
